कोल्हापूर पर्यटन
pkSFks ‘kkgw vFkkZr jkt”khZ N=kirh ‘kkgw egkjkt ( twu 26 b-l-1874&es 6 b-l-1922) gs odksYgkiwj laLFkkukps b-l-1884&1922 lkyknjE;kku N=kirh gksrs-
thou
‘kkgw egkjktkapk tUe twu 26 b-l- 1874 jksth odkxy ;ksFkhy ?kkVxs ?kjk.;kkr >kkyk- R;kkaps uko ;k’koar R;kkP;kk ofMykaps vIiklkgsc rj vkbZps uko jk/kkckbZ gksrs- odksYgkiwj laLFkkukps jkts pkSFks f’kokth egkjkt ;kkP;kk eAR;kwuarj R;kkP;kk iRuh vkuanhckbZ ;kkauh 17 ekpZ b-l- 1874 jksth ;k’koarjkokuk nRrod ?ksrys o ‘kkgw gs uko Bsoys- ,fizy 2 b-l- 1894 jksth R;kkpk jkT;kkjksg.k lekjaHk >kkyk- jkT;kkfHk”ksod >kkY;kkuarj b-l-1922 lkyki;kZr Eg.kts 28 o”ksZ rs odksYgkiwj laLFkkukps jkts gksrs- eqqacbZ ;ksFks es 6 b-l-1922 jksth R;kkaps fu/ku >kkys-
odk;kZ
‘kkgw egjktkauh cgqtu lektkr f’k{k.kizlkj odj.;kkoj fo’ks”k Hkj fnyk- R;kkauh odksYgkiwj laLFkkukr izkFkfeod f’k{k.k lDrhps o eksidr odsys L=kh f’k{k.kkpk izlkj Ogkok Eg.kwu R;kkauh jktkKk odk
‘kkgw N=kirh fLifuax vWaM ohfOgax fey] ‘kkgqiwjh O;kkikjisB] ‘ksrod&;kkaph lgodkjh laLFkk] ‘ksrodh ra=kKkukP;kk la’kks/kuklkBh fodax ,MoMZ vWfxzodYpjy bfULV;kwV bR;kknh laLFkk odksYgkiwjkr LFkki.;kkr R;kkpk izeq[k okVk gksrk- jk/kkuxjh /kj.kkph mHkkj.kh] ‘ksrod&;kkauk odtsZ miyC/k od:u ns.ks v’kk miozdekarwugh R;kkauh odAf”k foodklkodMs y{k iqjoys-
R;kkauh ckcklkgsc vkacsModjkauk R;kkaP;kk f’k{k.kklkBh rlsp ewoduk;kod oARri=kklkBhgh lgodk;kZ odssys gksrs- R;kkauh fp=kodkj vkckyky jfgeku ;kkaP;kklkj[;kk odykoarkauk jktkJ;k nsowu izksRlkgku fnys- ‘kkgw egkjktkauk jkt”khZ gh mik/kh odkuiwjP;kk odqehZ {kf=k;k lektkus fnyh-
N-‘kkgw egkjktkaps uko vlysY;kk laLFkk &
* ‘kkgw odkiM fxj.kh] odksYgkiwj
* ‘kkgw odqLrh eSnku] [kklckx ( odksYgkiwj )
* ‘kkgw odkWyst iq.ks-
* ‘kkgw fp=keanhj odksYgkiwj ( LFkkiuk15 es 1947 )
* jkt"khZ ‘kkgw tyrj.k ryko] eksguuxj ( fiaijh&iq.ks )
* ‘kkgwuxj tGxko
* N=kirh ‘kkgw iqrGk egkjk”VQ Hkou ( uoh fnYyh ) laln izkx.k ( uoh fnYyh ) nljk pkSod]odksYgkiwj
* odksYgkiwj ftYgk ifj”knsrhy jkt”khZ ‘kkgw iqjLodkj
* ‘kkgw Hkou cfy;kk ( fcgkj )
* N=kirh ‘kkgwth egkjkt esfMody fo’ofon~;kky;k y[kukS ( vkrk ;kk fon~;kkihBkps uko cnywu fodax tkWtZ esfMody fo’ofon~;kky;k odsys xsys vkgs- )
* jkt”khZ ‘kkgw N=kirh eseksfj;ky VQLV odksYgkiwj
* jkt"khZ ‘kkgw Lekjod Hkou] odksYgkiwj
* ‘kkgw eSnku odksYgkiwj
* jkt"khZ ‘kkgw foodkl vk?kkMh t;kflaxiwj-
* N=kirh ‘kkgwth egkjkt fo’ofon~;kky;k] odkuiwj
* N=kirh ‘kkgwth egkjkt ‘kks/k ,oa izf’k{k.k laLFkkau Hkkxhnkjh Hkou xkSerhuxj] y[kukS-
* jkt"khZ ‘kkgw lgodkjh cWod
* jkt"khZ ‘kkgw egkjkt lks’ky uW’kuy iqjLodkj
* jkt”khZ ‘kkgw egkjkt Lekjod Hkou] odksYgkiwj
* jkt"khZ N=kirh ‘kkgw egkjkt jsYos VfeZul ( vf/kodAr fganh y?kq:i N’kkgw) odksYgkiwj jsYos LVs’kups cnysys ukao
* yksodjktk jkt”khZ cgqmn~ns’kh;k laLFkk] iq.ks-
* vf[ky Hkkjrh;k ejkBk f’k{k.k ifj”knsps Jh ‘kkgw eanhj egkfo|ky;k iq.ks
‘kkgw egkjktkaojhy izodkf’kr lkfgR;k
MkW- t;kflax iokj vkf.k MkW- v:.k lk/kw
‘kkgw egkjktkaph pfj=ks] ys[kod ek/kojko ckxy] ih-ch-lkGqa[ks] /kuat;k odhj od xks-lq;kZoa’kh MkW-vIiklkgsc iokj
ch-,-yB~Bs ;kkauh 1926 e/;ks ‘kkgwaps baxzthrhy ifgys pfj=k fyfgys- R;kkps ejkBh Hkk”kkarjgh izodkf’kr odj.;kkr vkys-
jktf”kZ ‘kkgw N=kirh ys[kod & izk- MkW- jes’k tk/ko uW’kuy cqod VQLVus gs iqLrod 18 Hkkjrh;k Hkk”kkar izodkf’kr odsys vkgs-
odksYgkiwjps ‘kkgw N=kirh ;kkaph lkekftod fopkj/kkjk o odk;kZ ys[kod jk- uk- pOgk.k
jkt”khZ ‘kkgw odk;kZ o odkGk ( jk-uk-pOgk.k )
N=kirh ‘kkgw nwjfp=kok.kh ekfyodk
jaodkGk ryko
odksYgkiwj ‘kgjkrhy ljksoj vkgs- ;kkl odksYgkiwjph pkSikVh Eg.kwugh lacks/kys tkrs- odksYgkiwjP;kk izs{k.kh;k fBodk.kke/khy ,od egRoiw.kZ LFkG vkgs- iwohZP;kk odkGh ;ksFks ,od eksBh iF;kjkph [k.k gksrh- b- 800 rs 900 P;kk odkyko/khr ;ksFks eksBs Hkwodai >kkys- ;kk HkwodaikewGs HkwxHkkZrhy ik.kh okgw ykxys- ;kk ik.;kkewGsp ;ksFks eksBk ryko r;kkj >kkyk-
;kk rykotoGp jaodHkSjo ;kk Jh egky{eh nsohP;kk j{kodkps eafnj vkgs- R;kkaP;kk ukokojup ;kk rykokl jaodkGk gs uko iMys- iq
xsY;kk odkgh o”kkZr ;ksFks cny od:u gk ifjlj u;kujE;k odj.;kkr vkysyk vkgs- ;kk fBodk.kh lWMohp] HksGiwjh] oMk] f’kris;k bR;kkanhlkBh migkj xAgs lq: odj.;kkr vkysyh vkgsr- la/;kkodkGh ;kk fBodk.kh rj ;kk=kssps Lo:ip vlrs- fofo/k fBodk.kkgwu i;kZVod ;ksFks HksV ns.;kkl ;ksrkr-
iUgkGxM
iUgkGk gk HkkjrkP;kk egkjk”VQ jkT;kkrhy ,od fodYyk vkgs- rlsp iUgkGk gs egkjk”VQkrhy odksYgkiwj ftYg;kkrhy iUgkGk rkyqD;kkps eq[;k xko vkgs- iUgkGxM gk odksYgkiwj Hkkxkrhy egRokpk fodYyk vkgs- iUgkG;kkyk i.kkZynqxZ ns[khy Eg.krkr- ejkB;kkaP;kk mRrjodkykr vkf.k odjohj jkT;k laLFkkiusP;kk odkGkr ejkB;kkaph odkgh odkG jkt/kkuh vl.kkjk gk fodYyk bfrgklkP;kk nA”Vhus vkf.k vkt i;kZVuklkBh ;ks.kk&;kk i;kZVodkaP;kk nA”Vhus egRokpk fodYyk vkgs- Hkkjr ljodkjus ;kk fodYykyk fnukaod& 2 tkusokjh b-l- 1954 jksth egkjk”VQkrhy jk”VQh;k lajf{kr Lekjod Eg.kwu ?kksf”kr odsysys vkgs-
HkkSxksfyod LFkku
vk/kqfuodnA”V;kk FkaM gosps fBodk.k vl.kkjk gk fodYyk rlk fulxZfufeZr vkgs- odksYgkiwjP;kk ok;kO;ksl 12 eSykoj leqnzlikVhiklwu 3127 idwV maphoj vkf.k odksYgkiwjiklwu 1000 idwV maphoj vkgs-
xMkojhy igk.;kklkj[kh fBodk.ks
jktokMk
lTtkodksBh
jktfnaMh
vacj[kkuk
pkj njoktk
lksekGs ryko
jkepanziar vekR;k ;kkaph lek/kh
jsMsegky
laHkkth eafnj
/keZodkBh
vanjcko
egky{eh eafnj
rhu njoktk
ckthizHkwapk iqrGk
tk.;kklkBh ykx.kkjk osG
odksYgkiwj ekxZs xkMh jLR;kkus 1 rkl ykxrks-
egky{eh eafnj] odksYgkiwj
egky{eh eafnj iqjk.kkr mYys[kysY;kk 108 ihBkiSodh egkjk”VQkr vlysY;kk nsohph lkMsrhu ihBkaiSodh ,od vkgs-
rs odksYgkiwjkr ( odjohj ) vkgs- eafnjkP;kk ekaM.kho:u rspkyqD;kkaP;kk odkGkr b-l- 600 rs 700 e/;ks cka/kys vl.;kkph ‘kD;krk vkgs-
odksYgkiwjph vackckbZ [k&;kk vFkkZus vf[ky egkjk”VQkph odqyLokfeuh Bjsy iqjk.ks- vusod tSu xzaFk rkezi=ks o lkiMysyh vusod odkxni=ks ;kko:u vackckbZ eafnjkps iqjkruRo fl/n gksrs- eafnjkaps ifgys cka/kodke jk”VQodwV fodaok R;kk vk/khpk f’kykgkj jktkauh lqekjs vkBO;kk ‘krodkr odsys vlkos- ;kk nsoLFkkukph egkjk”VQkrhy lkMsrhu ‘kDrhihBkar x.kuk gksrs-
egky{eh gh fo”.kwph Hkk;kkZ o Eg.kwu leksj x:MeaMikr fo”.kqokgu x:Mkph LFkkiuk odsyh vkgs- rj ewrhZP;kk toGhy flag o f’kjkojhy f’kofyaxkeqGs nsoh vusodkaP;kk ers ikoZrhps :i vkgs- nsohph ewrhZ nxMh vlwu]frps otu 40 fodyksxzWe vkgs- ewrhZekxs nxMh flag vkgs- MksD;kkoj eqodwV vkgs vkf.k R;kkoj ‘ks”kukx vkgs-
f’kykys[k
nsoGkP;kk fujfujkG;kk Hkkxkr pkj nsoukxjh f’kykys[k odksjyssys fnlrkr- nRrk eafnjkP;kk ikBhekxs vlysY;kk gfjgjs’kojkP;kkk nsoGkP;kk fHkarhoj ‘kods 1940 e/;ks odksjysY;kk ,od f’kykys[k vkgs- nqljk f’kykys[k nsoGkP;kk iVkx.kkar izos’k odjrkauk MkO;kk cktwyk vlysY;kk ,odk [kkackoj vlwu] rks ‘kods 1958 Pkk vkgs- frljk f’kykys[k eq[;k nsoGkP;kk MkO;kk cktwyk vlysY;kk uoxzgkaP;kk NksV;kk nsoGkrhy ,odk [kkackoj vkgs- vkf.k pkSFkk f’kykys[k eq[;k nsoGkP;kk ikBhekxs vlysY;kk ‘ks”k’kk;kh eafnjkP;kk MkO;kk cktwyk vkgs- gk f’kykys[k vkiY;kkyk iwosZodMs vlysY;kk njoktke/kwu izos’k odjrkuk ykxrks-
odksYgkiwj ‘kgjkrhy iqrGs
‘kgjkr f’kokth] laHkkth] ‘kkgw gs egkjkt vkf.k vusod ukeoar O;kDrhaps iqrGs tkxkstkxh mHks odj.;kkr vkys vkgsr- R;kkrhy odkgh egRokps iqrGs %&
vYykfn;kk [kkWlkgsc iqrGk
ckbZpk iqrGk
vkbZlkgsc egkjkt iqrGk
vkckyky jgseku iqrGk
vkacsModj iqrGk ( egkuxjikfyodk ifjlj )
vkacsModj iqrGk ( fcanw pkSod )
fo-l-[kkaMsodj iqrGk
fttkckbZ iqrGk ( ods-,l-lh-odkWyst )
egkRek xka/kh iqrGk ( ikikph frodVh )
egkRek xka/kh iqrGk ( lkbZDl fcYMhax )
fpeklkgsc egkjkt iqrGk
rkjkjk.kh iqrGk
rkjkjk.kh iqrGk ( rkjkjk.kh fon;kkihB )
egkRek idqys iqrGk ( fcanw pkSod )
odeZohj Hkkmdjko ikVhy iqrGk ( ,l-Vh-LVWUM f’kokth fon;kkihB )
ckcwjko isaVj iqrGk ( in~ek xkMZu )
jktkjke egkjkt iqrGk
‘kkgw egkjkt iqrGk ( nljk pkSod )
‘kkgw egkjkt iqrGk ( ekodsZV ;kkMZ )
f'kokth egkjkt v/kZiqrGk
f’kokth egkjkt iqrGk ( f’kokth pkSod )
f’kokth egkjkt iqrGk ( f’kokth fon;kkihB )
fizUl f’kokth iqrGk
laHkkth egkjkt iqrGk oxSjs
odksYgkiqjps gokeku
odksYgkiwjps gokeku fodukjiV~Vh vkf.k ns’kkojhy gokekukP;kk la;kksx vkgs- o”kZHkjkrhy rkieku 12 ls- rs 35 ls ;kk njE;kku vlrs- odksYgkiwjkrhy mUgkGk ‘kstkjP;kk brj ‘kgjkaP;kk rqyusr FkaM i.k tkLr neV vlrks- mUgkGkrhy odeky rkieku lglk 38 ls- P;kk oj tkr ukgh- fodekau rkieku 24 ls rs 26 ls i;kZr vlrs- rkieku odeh vlwugh vknzZrsewGs gok neV vkf.k fpodV vlrs- odksYgkiwj if’pe ?kkVktoG vlY;kkus twu rs lIVsacjP;kk njE;kku Hkjiwj ikmdl iMrks- ;kkeqGs ‘kgjkP;kk l[ky Hkkxkr odkgh fnol ik.kh f’k:u iwj ;ksrks- ikolkG;kkr rkieku 23 ls 30 ls P;kk njE;kku vlrs- odksYgkiwjkrhy fgokGk odMkD;kkpk ulrks- fodeku rkieku 14 ls rs 16 ls rj odeky rkieku 29 ls rs 32 ls i;kZr vlrs- ;kkodkGkr neVi.kk odeh vlY;kkus gokeku mYgklnk;kh vlrs-
odksYgkiwj & toGpk egkekxZ &
,u-,p-17 eqacbZ & xksok egkekxZ & 23 fod-eh-
,u-,p-4 iq.ks&csaxyksj egkekxZ & 70 fod-eh-
toGps jsYos LVs’ku&od.kodoyh] odksYgkiwj
toGps foekurG & odksYgkiwj] csGxko
;ks.;kkps ekxZ %&
odksYgkiwj&jk/kkuxjh&nkthiwj& 80 fod-eh-
fuik.kh&jk/kkuxjh&nkthiwj 70 fod-eh-
od.kodoyh&nkthiwj&jk/kkuxjh& 60 fod-eh-
toGph i;kZVu LFkGs %&
xksok & 160 fod-eh-
odksYgkiwj & 80 fod-eh-
odq.kods’oj & 81 fod-eh-
ekyo.k& 78 fod-eh-
osxqaykZ & 88 fod-eh-
vknekiwj & 42 fod-eh-
iw.ks & 390 fod-eh-
eqacbZ & 48 fod-eh-
kolhapurtourism.org
maharashtratourism.net
mahalaxmikolhapur.com
kolhapurtravels.com